Bitcoin ABD’nin dolar hegemonyasına bir tepki mi?

Federico Pieraccini

Global Research

Blok zinciri teknolojisinin ve kripto para denilen para birimlerinin doğuşunun, üç etken faktörde derin kökleri bulunuyor: teknolojinin ilerlemesi; küresel ekonomik ve finansal kuralların manipüle edilmesi; ve ABD'nin güç sistemine jeopolitik yönden meydan okuyan ülkelerin ulusal ekonomilerini zayıflatma yönündeki daimi çabalar. Bu konuya ilişkin bu ilk makalemde bu meseleleri finansal bakış açısından ele alıyorum; bir sonraki analizde ise jeopolitik boyutlara ve Rusya, Çin ve öteki ülkelerin merkezi olmaktan çıkan bir mali sistemden nasıl istifade ettiğine ilişkin daha geniş bir perspektife yöneliyorum.

Pek çok ulusal ekonomi, kendilerini kaçınılmaz bir iktisadi eğilim gibi görünen şeyden koruma sürecine başlamış gibi görünüyor. Dolarsızlaşma — doların terk edilmesiyle yerine başka değer ürünlerinin geçirilmesi – yalnızca ülkeler açısından değil, küresel teknolojik gelişimin ve artan internet erişiminin sonucu olarak sıradan bireyler açısından da popüler hale geldi. Finans piyasaları genel olarak bu eğilimi yansıtıyor.

ABD doları dünyanın en hâkim rezerv para birimidir. Planlamaya ve bu duruma eşlik eden mali kurallara Amerika Birleşik Devletleri'nde, Washington'un ve birkaç müttefikinin faydasına olacak şekilde karar verilir. Bu durum, petro-doların yaratılmasında, altın standardının kaldırılmasında ve son olarak 2008 mali krizinde, anlamsız nicel gevşeme süreciyle kendini göstermişti. Tüm bu ekonomik kararlar tam olarak, küresel ekonomi üzerindeki Amerikan tahakkümünü uzatma ve bu doğrultuda yapay olarak, sürdürülemez bir mali sistemi güçlendirme amacıyla alınmıştı.

Bu sürdürülemezliğin pratik sonuçları zaman içinde, hem dolar hâkimiyetinden kaçmak hem de ekonomiyi yeniden reel değere taşımak amacıyla pratik bir alternatifin düşünülmesine yol açtı. Bu durumun üstesinden gelme ihtiyacı, özellikle dolar cinsinden yüksek miktarda borcu olan veya SWIFT uluslararası ödeme sisteminden dışlanma ihtimaliyle karşı karşıya olan ülkeler için acil hale geldi.

Bu sebeple İran ve Venezuela gibi ülkelerin, yanı sıra da Rusya ve Kuzey Kore gibi ülkelerin küresel ekonomik alanda hareket etmek için alternatif yöntemlere başvurmuş olması tesadüf değildir. Washington'un 2012 yılında aldığı, İran bankalarını SWIFT sisteminden çıkarma yönündeki siyasi karar, bazı ülkeler için anında alarm zillerini çaldı. SWIFT'ten çıkarılma ihtimalinden kaçınma ihtiyacı,  Washington'un tehdidi altındaki ülkeler için acil hale geldi. Bu yüzden 2015 yılında alternatif bir ödeme sistemi doğdu: Sınır Ötesi Bankaları Arası Ödeme Sistemi (Cross-Border Interbank Payments System - CIPS) adı verilen sistem, şaşırtıcı olmayan bir şekilde Çin tarafından kuruldu. Temelde SWIFT sisteminin bir kopyası olan bu sistem, Amerikalıların itaatsiz ülkeleri SWIFT'ten çıkarmaya çalışması halinde bir yedekleme sistemi rolü oynuyor. Venezuela ise daha radikal bir çözüm arayışına girdi ve kendi sanal para birimini oluşturdu. Başkan Maduro, petrol değerine dayanan ve beş milyar doların üzerinde değerdeki petrol varilleriyle desteklenen bir kripto devlet para biriminin oluşturulduğunu duyurdu. Venezuela'nın bu adımı atmak zorunda kalmasını nedeni, Washington'un ülkeyi derin bir krize taşıyacak şekilde yürüttüğü iktisadi savaş sonucunda ülkede ABD dolarının enderleşmesiydi.

Bu taze likidite arayışı, yeni para birimiyle müttefik ülkelerle ticaret yapmayı ve bu şekilde uluslararası yasakları devre dışı bırakmayı dahi uman Maduro için bir kumar. Kuzey Kore'nin bile bitcoin'le işlem yaptığı ve bu şekilde uluslararası yasaklama ve blokajlar sistemini devre dışı bırakma yoluna girdiği söyleniyor.

Rusya'ya uygulanan yaptırımlar ve Washington'un dolar yoluyla küresel ekonomik sistem üzerinde oluşturduğu nüfuz, Moskova ve Pekin'in bir dolarsızlaşma anlaşması yaparak yuan altın standardını oluşturmasına yol açtı. Rusya'nın Çin'e yaptığı hidrokarbon satışlarının ödemesi yuanla yapılıyor, ardından Rusya hemen Şangay Altın Borsası'nda yuanı altına çeviriyor ve bu şekilde Washington'un yaptırımları by-pass ediliyor.

Bu durum birbiri ardınca pek çok ülkede yineleniyor. ABD, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlar aracılığıyla ülke üzerindeki finansal ve ekonomik baskıyı artırıyor ve ardından bu ülkeler kendi aralarında, müdahaleyi püskürtmek için örgütleniyor. Teknoloji, dünyanın finansal kalbi ve artan küresel sorunların başlıca nedeni olan Londra ve Washington merkezlerinden çıkma stratejisini kolaylaştırdı. İlk olarak, sınırsız dolar basma olanağı küresel ekonomileri çarpıttı, borsaları şişirdi ve ulusal borçların kontrolden çıkmasına sebep oldu. Altın piyasaları bile kolay paranın bolluğu ve türev olarak ortaya çıkan saadet zinciri araçlarıyla ve öteki finansal kaldıraç biçimleriyle manipüle edildi. 2008'de görüldüğü üzere gayet öngörülebilir bir şekilde, eğer tüm bunlar çökerse, merkez bankaları, parasal genişleme mekanizmasıyla, sınırsız nakit akışının garanti edilmesiyle ve yükün vergi mükelleflerine ve mali piyasalardaki küçük oyuncuların üzerine bırakılmasıyla partnerlerini kurtaracaktır.  

Sıradan insanların neler olduğunu anlaması için muhtemelen çok erken, fakat gerçekte dolar, bazı daha elle tutulur varlıklar karşısında değer kaybediyor. Ancak altın, paralel finansal mekanizmalar tarafından ve yalnızca sıradan insanların en mütevazı kazançlara bağımlı kaldığı finans piyasalarını manipüle etmek olan öteki mali araçlar tarafından kuşatma altında tutulmaya devam ediyor. Ötekilerde olduğu gibi altın piyasası da ABD doları, merkezileşmiş finansal kuruluşlar ve piyasa manipülasyonun birleşik gücünden muzdarip. Kanunsuz bir şekilde özel bankalarla, koruma fonlarıyla, derecelendirme kuruluşlarıyla ve denetim şirketleriyle çalışan ve gizli işbirliği yapan FED gibi kuruluşlar (ve onların sahipleri), dünyayı normal vatandaşları gelecekten yoksun bırakan bir borç tertibine taşıyarak muazzam servetler elde etti. 

Kripto para birimi piyasalarında olanlar internetin, akıllı telefonların yayılmasıyla ve dijital dünyada işlem yapma becerilerinin artmasına paralel olarak meydana geldiği gibi, aynı zamanda merkezileşmiş finansal regülatörlerden ve merkez bankalarından, bir başka deyişle dolardan ve genel olarak büyük para birimlerinden korunmak için bir güvenli liman olarak görülüyor. Bitcoin'in uzun vadede akıllı bir yatırım olup olmadığı zamanla görülecek, ancak kripto para birimleri konsepti kalıcı olacaktır. Fikrin arkasındaki teknoloji olan blok zinciri, piyasayı kendi isteğiyle manipüle edip bozabilecek herhangi bir aracı olmaksızın, merkezi olmaktan çıkmış ekonomik işlemlerin yapılması için kusursuz bir modeldir. Toplumumuzu öldüren ve dünya geneline kaos yayan borç virüsünün panzehiridir.

Washington şimdi, jeopolitik hasımlarına karşı gerçekleştirdiği akıldışı eylemlerin sonuçlarıyla baş etmek durumunda. İran'ı SWIFT sisteminden çıkarma kararı ve Rusya ve Venezuela'ya karşı devam ettirilen iktisadi savaş, Çin Halk Cumhuriyeti'ni kendi finans sistemine yönelik olası doğrudan saldırıların üstesinden gelmek için alternatif bir ekonomi sistemi kurmaya itti. Amaç, ABD'yi ve müttefiklerini, bir iktisadi alternatifin var olduğunu ve şimdiden operasyonel olduğunu, gerekli olması halinde Avro-Amerikan sisteminin karşısına çıkmaya hazır olduğunu söyleyerek ikaz etmek.  Washington, manipülatör ve dünya spekülatif finansının yöneticisi rolünden vazgeçmek istiyor gibi görünmüyor; bunun açık sonucu ise, yavaş yavaş mevcut olana karşı işler hale gelen bir finansal sistemin yaratılmasıdır. Sistemlerin merkeziliği ve anonimliğin bulunmaması, Londra ve Washington etrafında dönen mevcut finansal sistemin iki temel unsuru gibi görünüyor. Anonim, merkezi olmayan ve teknolojik açıdan güvenilir bir sistem, tam da Washington'un jeopolitik hasımlarının ABD doları hegemonyasını sonlandırmak için aradığı şey olabilir.

Çeviri: İlyas Halitoğlu

www.medyasafak.net